ZIEMIA OBIECANA, Andrzej Wajda, Polska 1974

W tym roku świętujemy 50-lecie premiery tego arcydzieła Andrzeja Wajdy

Karol Borowiecki (D. Olbrychski), młody inżynier, zatrudniony w wielkiej fabryce przemysłowca Bucholca w Łodzi marzy, by założyć własną. Wraz z dwójką przyjaciół: Maksem (A. Seweryn), właścicielem tkalni i Morycem (W. Pszoniak), pośrednikiem postanawia skorzystać z poufnej wiadomości o planowanej podwyżce cen bawełny, zbić kapitał i założyć fabrykę. Wiadomość przekazuje mu zamężna kochanka, Lucy Zuckerowa (K. Jędrusik). Niebawem do Łodzi sprowadza się ojciec Karola, ziemianin z podopieczną Anką (A. Nehrebecka), narzeczoną Karola. Romans z Zuckerową przysparza mu problemów, podobnie jak rosnące koszty przedsięwzięcia. Nie spodziewa się, jaki opór wywoła to w środowisku łódzkich przemysłowców i jaką osobistą cenę przyjdzie mu za to zapłacić. Nie będzie to ani Anka, ani Lucy, lecz Mada Muller (B. Dykiel), której posag okaże się dla niego ratunkiem, po pożarze nieubezpieczonej fabryki. Będzie jeszcze musiał stawić czoła zbuntowanym robotnikom.

Film stanowi wybitną adaptację powieści Władysława Reymonta ukazującej wzrost przemysłowej Łodzi. Został zrealizowany niemal w całości w łódzkich lokacjach, w tym w autentycznych pałacach fabrykantów, jak pałac Izraela Poznańskiego czy willa Karola Scheiblera, obecnie Muzeum Kinematografii.

W dorobku Andrzeja Wajdy zajmuje szczególne miejsce jako zrealizowana ze scenograficznym rozmachem epicka panorama stosunków społecznych końca XIX wieku, wyróżniona nominacją do nagrody Oscara w kategorii najlepszego filmu obcojęzycznego (1976).

Film zdobył liczne nagrody, m.in. Złote Lwy Gdańskie (1975) wraz z nagrodami dla Tadeusza Kosarewicza za scenografię, Wojciecha Kilara za muzykę i Wojciecha Pszoniaka za najlepszą rolę męską, a po latach również Diamentowe Lwy z okazji 40. edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.